Комплексний підхід до терапії еректильної дисфункції у пацієнтів з ожирінням

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Юрій Гурженко

Анотація

Ще в середині ХХ ст. ожиріння стало однією з найважливіших медико-соціальних проблем у світі, особливо у населення розвинутих країн у зв’язку з високою поширеністю та величезними витратами на подолання його наслідків. Одним з ускладнень ожиріння є порушення сексуальної функції у чоловіків.


Мета дослідження: оцінка ефективності препарату уденафіл у формі таблеток по 200 мг у лікуванні порушень еректильної функції у пацієнтів з ожирінням.


Матеріали та методи. Вивчали клінічну ефективність інгібітору фосфодіестерази (ФДЕ) 5-го типу уденафілу у 125 пацієнтів з еректильною дисфункцією (ЕД) та ожирінням. Середній вік пацієнтів становив 47,4±6,7 року.


З метою об’єктивної оцінки результатів різних видів терапії пацієнтів було рандомізовано на групи, однорідні за віком, ступенем тяжкості ожиріння та ЕД.


До I групи були включені 37 хворих з ЕД та ожирінням, які отримували терапію для нормалізації еректильної функції (здоровий спосіб життя, модифікації індивідуальних факторів ризику, терапія локальним від’ємним тиском, інгібітор фосфодіестерази 5-го типу уденафіл по 200 мг за годину до статевого акту) та лікування ожиріння, що спрямоване на зниження маси тіла (психотерапія, дієтотерапія, лікувальна фізкультура, фармакотерапія за показами; адекватний рівень фізичної активності). До ІІ групи увійшли 56 хворих з ЕД та ожирінням, які отримували аналогічну терапію для нормалізації ерекції. До III групи включені 32 хворих з ЕД та ожирінням, які проходили лікування ожиріння без використання інгібіторів ФДЕ 5-го типу. Тривалість спостереження становила 12 тиж.


Критерії оцінювання клінічної ефективності лікування: динаміка показників опитувальника Міжнародного Індексу Еректильної Функції (МІЕФ). Діагноз ЕД встановлювали при сумі балів у відповідях на запитання 1–5, 15, що дорівнює 26 і менше. Ступінь тяжкості оцінювали як тяжку – 1–10 балів, середньої тяжкості – 11–16 балів, легку – 17–25 балів; оцінка змін кавернозної гемодинаміки за даними доплерографії кавернозних судин; оцінка показника індексу маси тіла та окружності талії; динаміка показників ліпідів (загального холестерину, тригліцеридів та коефіцієнт атерогенності); динаміка показників гормонального фону (тестостерон, естрадіол, ЛГ, ФСГ, пролактин); характеристика швидкості настання ефекту максимальної ерекції та тривалості дії уденафілу.


Статистичне оброблення даних виконували за допомогою пакета прикладних программ Statistica for Windows v. 6.0.


Результати. Через 3 міс отримано такі результати. У І групі середній сумарний бал МІЕФ (запитання 1–5, 15) збільшився із 17,3±3,8 до 26,7±5,3 бала, тобто в 1,54 раза (р<0,05); у ІІ групі – збільшився в 1,33 раза – із 16,4±3,2 до 21,8±4,6 бала (р<0,05); у ІІІ групі – збільшився із 15,8±2,7 до 17,9±3,8 бала, тобто в 1,13 раза (р>0,05). ІМТ знизився в І групі з 38,7±4,7 кг/м2 до 35,3±3,8 кг/м2 (р>0,05); у ІІ групі хворих – з 36,4±4,3 кг/м2 до 35,0±3,9 кг/м2 (р>0,05); у ІІІ групі ІМТ теж не зазнав значних змін (зниження з 36,4±4,3 кг/м2 до 32,4±3,4 кг/м2 (р>0,05).


У результаті лікування покращилися показники загального холестерину, тригліцеридів, коефіцієнт атерогенності та рівень ЛПВЩ, особливо у пацієнтів І та ІІІ груп, але вони не набули ознак достовірності. Збільшення рівня тестостерону теж не досягало статистично достовірної різниці. При вивченні показників кавернозного кровотоку пікова систолічна швидкість збільшилася з 24,3±2,2 см/с до 32,3±2,6 см/с у статевому члені під час ерекції (збільшення в 1,5 раза) у пацієнтів І групи (р<0,05), у хворих ІІ та ІІІ груп – з 21,7±2,5 см/с до 28,8±2,8 см/с (р<0,05) та з 23,2±2,2 мл/с до 24,3±2,1 см/с (р>0,05) відповідно.


Заключення. За оцінкою пацієнтів І та ІІ груп, які приймали препарат уденафіл, 74 (79,6%) із 93 хворих розцінили ефективність препарату як «відмінну», 12 (12,9%) із 93 пацієнтів як «хорошу», 4 (4,3%) хворих як «задовільну». Заключна оцінка ефективності терапії виявила «відмінний» і «хороший» результати у 95,7% пацієнтів.


Зміни таких показників, як ІМТ, концентрація загального холестерину, тригліцеридів та коефіцієнт атерогенності, рівень тестостерону, не досягли статистично достовірної різниці, тому що строк спостереження був занадто коротким.


Препарат уденафіл може розглядатися як препарат першого ряду в терапії розладів ерекції у пацієнтів з ожирінням.

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Як цитувати
Гурженко, Ю. (2021). Комплексний підхід до терапії еректильної дисфункції у пацієнтів з ожирінням. Здоров’я чоловіка, (4), 57–71. https://doi.org/10.30841/2307-5090.4.2021.252398
Номер
Розділ
Сексологія та андрологія
Біографія автора

Юрій Гурженко, ДУ «Інститут урології імені академіка О. Ф. Возіанова НАМН України»

Гурженко Юрій Миколайович,

відділ сексопатології та андрології

Посилання

Dedov II, Mel’nichenko GA, Shestakova MV, Troshina YeA, Mazurina NV, Shestakova YeA. National clinical guidelines for the treatment of morbid obesity in adults. 3rd revision. Moscow; 2018. 18 p.

Всемирная организация здравоохранения. Ожирение и избыточный вес [Интернет]. ВОЗ; 2021. Доступно на: http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs311/ru/.

World Health Organization. Geneva: WHO. Available from: http://www.who.int/.

Caballero B. The global epidemic of obesity: an overview. Epidemiol Rev 2007;29:1-5. doi: 10.1093/epirev/mxm012.

Heymsfield S.B, Segal K.R, Haupman J, Lucas CP, Boldrin MN, Rissanen A, et al. Effects of weight loss with orlistat on glucose tolerance and progression to type 2 diabetes in obese adults. Arch Intern Med. 2000;5(8):1321-6. doi: 10.1001/archinte.160.9.1321.

International Association for the Study of Obesity. International Obesity Taskforce prevalence data: global obesity prevalence in adults. London: International Association for the Study of Obesity; 2005. p. 9.

Melnichenko GA, Romantsova TI, Dedova II, editors. Obesity: epidemiology, classification, pathogenesis, clinical symptoms and diagnosis. Obesity: ethology, pathogenesis, clinical aspects. Moscow: Medical Information Agency; 2004, p. 16-42.

World Health Organization. Obesity: Preventing and Managing the Global Epidemic. World Health Organization: 2000.30. Wilding JPH. Treatment strategies for obesity. Obesity Reviews. 2007;8(s1):137-44.

Russian Association of Endocrinologists. Clinical guidelines Obesity. Moscow: Russian Association of Endocrinologists; 2019. p. 43.

Shlyakhto YeV, Neugoda SV, Konrady AA. Diagnostics, treatment, prevention of obesity and associated diseases (national clinical guidelines). Saint Petersburg; 2017. 64 p.

Cavill N, Kahlmeier S, Racioppi F, editors. Physical activity and health in Europe: case for action [Internet]. Geneva: WHO; 2006. 46 p. Available from: https://www.euro.who.int/data/assets/pdf_file/0011/87545/E89490.pdf.

Eganyan RА, Kalinin AM, editors. Manual for doctors School of health. Overweight and obesity. Moscow; 2010. p. 47.

Hamidov SI, Shatylko TV, Hasanov NG, Naumov NP. The use of tadalafil on demand for erectile dysfunction in special categories of patients // Andrology and genital surgery. 2018;19(4):15-20.

Ghosh A, Gao L, Thakur A, Siu PM, Lai CWK. Role of free fatty acids in endothelial dysfunction. J Biomed Sci. 2017;24(1):50. doi: 10.1186/s12929-017-0357-5.

De Souza ILL, Barros BC, De Oliveira GA, Queiroga FR, Toscano LT, Silva AS, et al. Hypercaloric Diet Establishes Erectile Dysfunction in Rat: Mechanisms Underlying the Endothelial Damage. Front Physiol. 2017;8:760. doi: 10.3389/fphys.2017.00760.

Kim JE, Kim YW, Lee IK, Kim J-Y, Kang YJ, Park S-Y. AMP-activated protein kinase activation by 5-aminoimidazole-4-carboxamide-1-beta-D-ribofuranoside (AICAR) inhibits palmitate-induced endothelial cell apoptosis through reactive oxygen species suppression. J Pharmacol Sci. 2008;106(3):394-403. doi: 10.1254/jphs.fp0071857.

Ryu SY, Choi YJ, Park SY, Kim JY, Kim YD, Kim YW. Udenafil, a Phosphodiesterase 5 Inhibitor, Reduces Body Weight in High-Fat-Fed Mice. World J Mens Health. 2018;36(1):41-9. doi: 10.5534/wjmh.17028.

Li S, Xu J, Yao W, Li H, Liu Q, Xiao F, et al. Sevoflurane pretreatment attenuates TNF-alpha-induced human endothelial cell dysfunction through activating eNOS/NO pathway. Biochem Biophys Res Commun. 2015;460(3):879-86. doi: 10.1016/j.bbrc.2015.03.126.

Hafez G, Gonulalan U, Kosan M, Arioglu E, Ozturk B, Cetinkaya M, et al. Acetylsalicylic acid protects erectile function in diabetic rats. Androl. 2014;46(9):997-1003. doi: 10.1111/and.12187.

Bayraktar Z, Albayrak S. Antiplatelet (aspirin) therapy as a new option in the treatment of vasculogenic erectile dysfunction: a prospective randomized double-blind placebo-controlled study. Int Urol Nephrol. 2018;50(3):411-8. doi: 10.1007/s11255-018-1786-0.

Kaya E, Sikka SC, Gur S. A comprehensive review of metabolic syndrome affecting erectile dysfunction. J Sex Med. 2015;12(4):856-875. doi: 10.1111/jsm.12828.

Patel JP, Lee EH, Mena CI, Walker CN. Effects of metformin on endothelial health and erectile dysfunction. Transl Androl Urol. 2017;6(3):556-65. doi: 10.21037/tau.2017.03.52.

Corona G, Rastrelli G, Monami M, Luconi M, Lucchese M, Facchiano E, et al. Body weight loss reverts obesity-associated hypogonadotropic hypogonadism: a systematic review and meta-analysis. Eur J Endocrinol. 2013;168(6):829-43. doi: 10.1530/EJE-12-0955.

Hofstra J, Loves S, Van Wageningen B, Ruinemans-Koerts J, Jansen I, De Boer H. High prevalence of hypogonadotropic hypogonadism in men referred for obesity treatment. Neth J Med. 2008;66(3):103-9.

Saboor Aftab SA, Kumar S, Barber TM. The role of obesity and type 2 diabetes mellitus in the development of male obesity-associated secondary hypogonadism. Clin Endocrinol (Oxf). 2013;78(3):330-7. doi: 10.1111/cen.12092.

Wagner IV, Kloting N, Atanassova N, Savchuk I, Spröte C, Kiess W et al. Prepubertal onset of obesity negatively impacts on testicular steroidogenesis in rats. Mol Cell Endocrinol. 2016;437:154-62. doi: 10.1016/j.mce.2016.08.027.

Kapoor MS, Khan SA, Gupta SK, Choudhary R, Bodakhe SH. Animal models of erectile dysfunction. J Pharmacol Toxicol Methods. 2015;76:43-54. doi: 10.1016/j.vascn.2015.07.013.

Vozianov OF, Gorpinchenko II. Experience of Viagra in Ukraine. Sexol Androl. 2000;(5):3-5.

Gorpinchenko I. Erectile dysfunction: diagnosis and modern methods of treatment. Men’s health. 2002;(1):9-11.

Gorpinchenko II, Miroshnikov Ya. O. Erectile dysfunction. Lviv: Medicine to light; 2019. 432 p.

Buva J. Treatment with sildenafil, four years of experience. Men’s health. 2002;(2):11-3.

Bell AS, Palmer MJ. Novel phosphodiesterase type 5 modulators: a patent survey (2008–2010). Expert Opin Ther Pat. 2011;21(10):1631-41. doi: 10.1517/13543776.2011.614435.

Yuan J, Zhang R, Yang Z, Lee J, Liu YL, Tian JH et al. Comparative effectiveness and safety of oral phosphodiesterase type 5 inhibitors for erectile dysfunction: a systematic review and network meta-analysis. Eur Urol. 2013;63(5):902-12. doi: 10.1016/j.eururo.2013.01.012.

Glina S, Toscano I, Gomatzky C, De Góes PM, Júnior AN, De Almeida Claro JF, et al. Efficacy and tolerability of lodenafil carbonate for oral therapy in erectile dysfunction: a phase II clinical trial. J Sex Med. 2009;6(2):553-7. doi: 10.1111/j.1743-6109.2008.01079.x.

Glina S, Fonseca GN, Bertero EB, Damião R, Rocha LCA, Jardim CRF, et al. Efficacy and tolerability of lodenafil carbonate for oral therapy of erectile dysfunction: a phase III clinical trial. J Sex Med. 2010;7(5):1928-36. doi: 10.1111/j.1743-6109.2010.01711.x.

Hatzimouratidis K, Hatzichristou DG. Looking to the future for erectile dysfunction therapies. Drugs. 2008;68(2):231-50. doi: 10.2165/00003495-200868020-00006.

Doh H, Shin CY, Son M, Yoo M, Kim SH, Kim WB. Mechanism of erectogenic effect of the selective phosphodiesterase type 5 inhibitor, DA-8159. Arch Pharm Res. 2002;25(6):873-8. doi: 10.1007/BF02977007.

Paick JS, Kim SW, Yang DY, Kim JJ, Lee SW, Ahn TY, et al. The efficacy and safety of udenafil, a new selective phosphodiesterase type 5 inhibitor, in patients with erectile dysfunction. J Sex Med. 2008;5(4):946-53. doi: 10.1111/j.1743-6109.2007.00723.x.

Park HJ, Park JK, Park K, Min K, Park NC. Efficacy of udenafil for the treatment of erectile dysfunction up to 12 hours after dosing: a randomized placebo-controlled trial. J Sex Med. 2010;7(6):2209-16. doi: 10.1111/j.1743-6109.2010.01817.x

Moon DG, Yang DY, Lee CH, Ahn TY, Min KS, Park K, et al. A therapeutic confirmatory study to assess the safety and efficacy of Zydena (udenafil) for the treatment of erectile dysfunction in male patients with diabetes mellitus. J Sex Med. 2011;8(7):2048-61. doi: 10.1111/j.1743-6109.2011.02268.x.

Chung BH, Lee JY, Lee SH, Yoo SJ, Lee SW, Oh CY. Safety and efficacy of the simultaneous administration of udenafil and an alpha-blocker in men with erectile dysfunction concomitant with BPH/LUTS. Int J Impot Res. 2009;21(2):122-8. doi: 10.1038/ijir.2009.2.

Zhao C, Kim SW, Yang DY, Kim JJ, Park NC, Lee SW et al. Efficacy and safety of once-daily dosing of udenafil in the treatment of erectile dysfunction: results of a multicenter, randomized, double-blind, placebo-controlled trial. Eur Urol. 2011;60(2):380-7. doi: 10.1016/j.eururo.2011.03.025.

Paick JS, Kim SW, Park YK, Hyun JS, Park NC, Lee SW, et al. The efficacy and safety of udenafil [Zydena] for the treatment of erectile dysfunction in hypertensive men taking concomitant antihypertensive agents. J Sex Med. 2009;6(11):3166-76. doi: 10.1111/j.1743-6109.2009.01456.x.

Ortaç M, Çayan SÇ, Çalişkan MK, Yaman MÖ, Okutucu TM, Semerci MB, et al. Efficacy and tolerability of udenafil in Turkish men with erectile dysfunction of psychogenic and organic aetiology: a randomized, double-blind, placebo-controlled study. Andrology. 2013;1(4):549-55.

Kim BH, Lim HS, Chung JY, Kim J-R, Lim KS, Sohn D-R, et al. Safety, tolerability and pharmacokinetics of udenafil, a novel PDE-5 inhibitor, in healthy young Korean subjects. Br J Clin Pharmacol. 2008;65(6):848-54. doi: 10.1111/j.1365-2125.2008.03107.x.

Shim HJ, Kim YC, Park KJ, Kwo Jong WN, Ki Won BM, Lee MG Pharmacokinetics of DA-8159, a new erectogenic, after intravenous and oral administration to rats: hepatic and intestinal first-pass effects. J Pharm Sci. 2003;92(11):2185-95. doi: 10.1002/jps.10482.

Walker DK, Ackland MJ, James GC, Rance DJ, Wastall P, Wright PA. Pharmacokinetics and metabolism of sildenafil in mouse, rat, rabbit, dog and man. Xenobiotica. 1999;29(3):297-310. doi: 10.1080/004982599238687.

Wallis RM, Corbin JD, Francis SH, Ellis P. Tissue distribution of phosphodiesterase families and the effect of sildenafil on tissue cyclic nucleotides, platelet function, and the contractile responses of trabeculae carneae and aortic rings in vitro. Am J Cardiol. 1999;83(5A):3-12. doi: 10.1016/s0002-9149(99) 00042-9.

Francis SH, Turko IV, Corbin JD. Cyclic nucleotide phosphodiesterases: relating structure and function. Prog Nucleic Acid Res Mol Biol. 2001;65:1-52. doi: 10.1016/s0079-6603(00)65001-8.

European Associacion of Urology. Guidelines: 2017 ed [Internet]. EAU; 2017. 413 p. Available from: https://uroweb.org/wp-content/uploads/Guidelines_WebVersion_Complete-1.pdf.